سیستم مختصات در جی‌ ای‌ اس GIS

یکی از ابزار های کلیدی برای اختصاص دادن موقعیت دقیق مکان‌ها روی سطح زمین سیستم‌های مختصات در GIS هستند. این سیستم ها به ما امکان این را میدهند تا داده‌های مکانی را در نقشه‌ها و تحلیل‌های جغرافیایی به درستی مکان‌یابی کنیم . هر سیستم مختصات از یک مبنای جغرافیایی (Datum) و روش خاصی برای اندازه‌گیری مختصات استفاده می‌کند که بسته به نیاز پروژه می‌تواند به صورت جغرافیایی (مانند طول و عرض جغرافیایی) یا صفحه‌ای (با استفاده از پروجکشن‌های مختلف) تعریف شود. انتخاب یک سیستم مختصات مناسب نه تنها دقت داده‌های مکانی را تضمین می‌کند، بلکه به پیشگیری از اعوجاج‌ها و خطاهای احتمالی در زمان نمایش و تحلیل داده‌ها نیز کمک می‌کند.

اما قبل از ادامه آموزش اگر قصد بیرون سپاری پروژه gis را دارید میتوانید با شماره ۰۹۱۲۵۰۱۳۰۹۴ تماس بگیرید یا از طریق دکمه های زیر اقدام نمایید .

سفارش پروژه GIS در تلگرام

سفارش پروژه GIS در واتساپ

سفارش پروژه GIS در ایتا

اهمیت سیستم‌های مختصات در GIS

سیستم‌های مختصات نقش حیاتی در GIS دارند، زیرا برای تعیین دقیق موقعیت‌ها و نمایش صحیح داده‌های مکانی استفاده می‌شوند. انتخاب صحیح سیستم مختصات از اعوجاج و خطاهای جغرافیایی جلوگیری کرده و دقت تحلیل‌ها را افزایش می‌دهد. بدون یک سیستم مختصات مناسب، داده‌های مکانی به درستی تفسیر نخواهند شد.

کاربردها و نیاز به دقت در انتخاب سیستم مختصات

سیستم‌های مختصات در پروژه‌های مختلفی از جمله نقشه‌برداری، مدیریت منابع طبیعی، برنامه‌ریزی شهری، و حمل‌ونقل استفاده می‌شوند. انتخاب نادرست سیستم مختصات می‌تواند منجر به اشتباهات بزرگ در فاصله‌ها، مساحت‌ها و سایر تحلیل‌های مکانی شود. بنابراین، انتخاب دقیق و متناسب با نیاز پروژه برای تضمین دقت و صحت اطلاعات ضروری است.

تعاریف مربوط به سیستم های مختصات:

شاید به یاد دارید (اگر هم نه مشکلی نیست!)کره زمین از نظر نیمکره به انواع (شمالی-جنوبی) و همچنین (شرق-غربی) طبق شکل زیر تقسیم شده است:

کره زمین از نظر نیمکره به انواع (شمالی-جنوبی) و (شرق-غربی) طبق شکل زیر تقسیم شده است:

عرض جغرافیایی یک نقطه زاویه شمالی یا جنوبی نقطه نسبت به خط استوا است.عرض جغرافیایی از -۹۰  در قطب جنوب تا +۹۰ در قطب شمال متغیر است.

طول جغرافیایی:طول جغرافیایی یک نقطه زاویه شرقی یا غربی ان نقطه نسبت به نصف النهار مبدا است.تغییرات آن از -۱۸۰ تا ۱۸۰ درجه است.

 

انواع سیستم های مختصات :

• سیستم مختصات جغرافیایی GCS (Geographic Coordinate System)

در این نوع سیستم مختصات عوارض روی یک مدل سه‌بعدی مانند کره به تصویر کشیده می شوند و موقعیت نقاط را با دو مختصه طول جغرافیایی (Longitude) و عرض جغرافیایی (Latitude) مشخص می‌کنند. در این سیستم مختصات واحد اندازه گیری از نوع درجه است و شما در واقع مانند تصویر زیر سمت چپ مختصات هارا خواهیم داشت.

• سیستم مختصات صفحه‌ای PSC (Projected Coordinate System)

در این نوع سیستم مختصات عوارض روی یک سطح نمایش داده می شوند پس همینجا مشخص می شود برای اندازه گیری طول و مساحت و محیط به این نوع سیستم مختصات دقیق نیاز داریم.این سیستم های مختصات شامل انواع سیستم های تصویر نوع  مستوی-مسطحاتی-کروی-استوانه ای و..است که به بررسی دو نوع معروف از آن میپردازیم:

• مرکاتور UTM (Universal Transverse Mercator): از دسته سیستم تصویر استوانه ای ها بوده و واحد اندازه گیری در آن بر حسب متر است.در این نوع سیستم تصویر زمین به ۶۰ زون تقسیم شده است و ممکن است یم کشور شامل زون های مختلف باشد.یک مشکل مهم در این نوع این است که نزدیک قطب ها را نمی تواند پوشش بدهد.

• لامبرت (Lambert Conformal Conic) :اما همانطور که گفته شد ممکن است یک کشور چند زون را شامل شود پس وقتی یک عارضه در دو زون هست راهکار چیست؟ این سیستم تصویر اینجا خود را نشان داده و لازم است در این مواقع ازین سیستم مختصات استفاده شود.باید توجه کرد که واحد این سیستم نیز متر هست.

انتخاب بین GCS و PCS به مقیاس پروژه و نیازهای مکانی بستگی دارد.

یک نمونه نقطه مختصات دار که از دو سیستم مختصات بررسی شده استفاده شده است.این نقطه در نیمکره غربی هست و برای همین عبارت W مشخص شده است. برای ایران که قرار گیری آن در نیمکره شرقی هست عبارت E به کار می رود و بعد نوع نیمکره شمالی یا جنوبی مشخص شده. است.

در مورد سیستم مختصات UTM باید گفت که نقشه جهان شامل ۶۰ زون ۶ درجه ای هست و ۱۹ ردیف ۸ درجه و یک ردیف ۱۲ درجه ای است که هر کدام از ردیف ها با حروف مشخص شده اند.

اگر یک نگاه کلی بخواهیم به کشور ایران داشته باشیم جانمایی آن به شکل زیر هست.طبق این نقشه که زون بندی و ردیف ها را در سرتاسر جهان نمایش می دهد ایران در ۳۸ تا ۴۱ درجه طول شرقی و ردیف RوS قرار دارد:

 

حالا که زون های ایران مشخص شد از چه راهی می توان زون یک منطقه را مشخص کرد؟

برای اینکار راه های مختلفی وجود دارد.اولین را که پایه است خیلی راحت بوده و کافی اسا برای مشخص کردن زون( که گاهی در همان ابتدا برای کار در نرم افزار نیاز هست) به شکل زیر عمل کرد:

۱-ابتدا طول جغرافیایی منطقه مد نظر تقسیم بر ۶ شده.

۲-حالا عدد به دست آمده را گرد کنید به بالا،اگر عارضه در نیمکره غربی هست، زون همین عدد به دست آمده است.

۳-اگر عارضه در نیمکره شرقی هست مثل ایران عدد بدست آمده را با  ۳۰ کرده تا زون های نیمکره غربی هم حساب شود و در نهایت زون عارضه یا منطقه مد نظر پیدا شود.

برای درک بهتر بیایید یک مثال را بررسی کنیم. مثلا برای شهر آبادن طول و عرض جغرافیایی مشخص شده است:

با توجه به موارد گفته شده در بالا زون آبادان ۳۸ خواهد شد.

خب حالا که راه سخت را یادگرفتید بهتر است از یکی از میانبرها استفاده کنید که سایت زیر هست :

https://mangomap.com/robertyoung/maps/69585/what-utm-zone-am-i-in-#

البته راه دیگری برای استفاده مسقیم در نرم افزار نیز گفته خواهد شد اما بهتر است از الان نقشه ایران و حداقل استان هارا در ذهن خود داشته باشید تا خیلی راحت بتوانید زون ها را مشخص کنید.

حالا در نهایت بیایید سیستم مختصات های جغرافیایی و UTM را در نرم افزار پیدا کنیم:

می خواهیم برای Data Frame سیستم مختصات را تعریف کنیم.برای این کار ابتدا در صفحه خالی نرم افزار راست کلیک کرده:

سپس قسمت Data Frame Properties را انتخاب کنید.

قسمت coordinate system را انتخاب کنید:

برای انتخاب سیستم مختصات جغرافیایی معروف WGS1984 از مسیر زیر اقدام کنید:

برای تنظیم سیستم مختصات نوع UTM نیز از مسیر زیر اقدام کنید:

در این قسمت باید توجه کرد منطقه در نیمکره شمالی است یا جنوبی؟

اگر برای ایران کار می کنید بخش اول را انتخاب کنید.

حالا باید دقت کنید منطقه شما در چه زون قرار می گیرد که روش های مشخص کردن آن را فهمیدید.

من از همان سیستم مختصات نوع جغرافیایی استفاده می کنم یعنی با انتخاب WGS1984 تنظیمات را پذیرفته و اعمال می کنم.

ثبت سفارش پروژه gis :

شما عزیزان میتوانید پروژه GIS جی آی اس خود را در پیام رسان های ایتا ، روبیکا ، راتساپ و تلگرام برای ادمین های سایت ارسال کرده تا به سرعت پروژه پیگیری شود.

آیدی تلگرام : mnik60@

آیدی ایتا : @ mnik60

آیدی روبیکا: Aryaprozhe@

شماره واتساپ:۰۹۱۲۵۰۱۳۰۹۴

میتونی با یک کلیک پروژه خودتو ثبت کنی!

سفارش پروژه در تلگرام

سفارش پروژه در واتساپ

سفارش پروژه در ایتا